"နအဖ လိုခ်င္ေနတာ Legitimacy"    နအဖစစ္အုပ္စုရဲ့ အႀကိဳက္ဆံုးအေနအထားက စက္တင္ဘာေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးမတိုင္မီ ေန႔ရက္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔နဲ႔ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ရွင္းျပီးေနာက္ အျပည့္အ၀ အာဏာ (absolute power) ရထားျပီး ဒီအတိုင္း ဗိုလ္ေနျမဲ က်ားေနျမဲ သြားႏိုင္ေတာ့မယ့္အလား သူတို႔ ထင္လံုးေပါက္ခဲ့ႀကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၈၈ေက်ာင္းသားေတြက သူတို႔ကို ေတာက္ေလ်ာက္ မ်က္စိစပါးေမြး စူးေစခဲ့ပါတယ္။ ပခုကၠဴနဲ႔ ရဟန္းပ်ဳိေတြရဲ႕ ပတၱနိကၠဳဇၨနကံေဆာင္ ေမတၱာပို႔မႈေတြက နအဖရဲ႕ အရႈိက္ကို ေဆာင့္ကန္ ခဲ့ပါတယ္။ေနာက္ အုိင္တီေရစီးနဲ႔အတူ ဖက္ႀကီးလာတဲ့ ဘေလာ့ဂါမ်ိဳးဆက္သစ္က နအဖရဲ႕ ဘုရင့္ေနာင္ အေလာင္းဘုရား စစ္ဘုရင္ရူးအိမ္မက္စိတ္ကူးေတြ ျပယ္လြင့္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ အခုက်င္းပေနတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံဥပေဒအတြက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြဟာ စက္တင္ဘာ ေရႊ၀ါေရာင္ရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတိုင္းအခ်ိန္ဆြဲျပီး အမ်ိဳးသားညီလာခံနဲ႔ အေရာင္ျပေနရာက သံဃာ့အေရးအခင္းေႀကာင့္ ျဗဳန္းျဗဳန္းဒိုင္းဒိုင္းႀကီး လမ္းျပေျမပံု အဆင့္(၄) လူထုဆႏၵခံယူပြဲကို ခုန္ ေက်ာ္ျပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္လာရပါတယ္။ လူထုနဲ႔ ထိပ္တိုက္တိုးမွာကို ေႀကာက္ေပမဲ့ နအဖ အေနနဲ႔ စြန္႔ျပီးွ ဇြတ္မိွတ္လုပ္ေနျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ နအဖစစ္အုပ္စုဟာ ျပည္သူနဲ႔ ထိပ္တုိက္တိုးမွာကို အျမဲေရွာင္ခ်င္ပါတယ္။ ကုန္းတြင္းပိုင္းေနျပည္ေတာ္ကို ေျပးတာဒီအခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ နအဖရဲ႕ ဆႏၵအစစ္အမွန္က ဘာအ ေျပာင္းအလဲမွ မလုပ္ေပးဘဲ အေလာင္းမင္းတရားစိတ္ကူးနဲ႔ ေရရွည္အုပ္စုိးထားခ်င္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စက္တင္ဘာသံဃာ့အေရးအခင္း ျဖိဳခြင္းမႈမွာ နအဖဘက္က ေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္ဆုိေပမယ့္ သူတို႔ ေပးဆပ္ခဲ့ရာတာ အမ်ားႀကီးပဲ။ စစ္တပ္ရဲ႕ ဖက္ဆစ္သ႑န္ သရုပ္မွန္ကို ကမာၻက မ်က္၀ါး ထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္သြားတယ္။ သူတို႔က်ားကန္မႈ အျပစ္ယူူထားတဲ့ ဘာသာေရးနဲ႔ ထိပ္တိုက္တိုး ရင္ဆိုင္ ခဲ့ရတယ္။ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ ဖိအားေပးမႈ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႀကား၀င္ျဖန္ေျဖမႈ အာစီယံရဲ႕ ျငီးတြားမႈ ေတြႀကံဳရတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ကို မဆက္္ဆံခ်င္ေပမဲ့ ဟန္ျပေဆြးေႏြးျပရတယ္။ တပ္မ ေတာ္ရဲ႕ အတြင္းစည္း ျပိဳေတာ့မလိုအထိ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ေနာက္ဆံုးတပ္မေတာ္ေန႔မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ က စစ္တပ္ဟာ အာဏာကို မမက္ဘူး လႊဲေပးမွာပါဆိုတဲ့စကားအထိ ေလွ်ာက္ေျပာလာရတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကနအဖရဲ႕ Legitimacy က်ဆင္းမႈကို ျပသေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအေပၚ လံုး၀အသာစီးရထားသလိုရွိျပီး ၊လူထုကိုေႀကာက္ေအာင္ လုပ္ထားႏိုင္သလိုရွိေပမဲ့ နအဖဟာ အေျပာင္းအလဲ တစံုတရာလုပ္မွျဖစ္မယ္ဆိုတာ လက္ခံေနရတယ္၊ဒီအတိုင္းသြားလုိ႔မရဘူးဆိုတာကို စက္တင္ဘာသံဃာ့အေရးအခင္းက သူတို႔ကိုေရွာ့၀င္သြားေစခဲ့ပါတယ္။ ေမ(၁၀)ရက္ လူထုဆႏၵခံယူပဲြဟာ စက္တင္ဘာရဲ႕ ဂယက္ျဖစ္ျပီး နအဖအတြက္ တရား၀င္မႈ (legitimacy)အျမန္ဆံုးျပန္တင္တဲ့ပြဲပါပဲ။ စစ္တပ္ဟာ စစ္အေတြးပဲေတြးတတ္ျပီးအျမဲတမ္းရန္သူကို အလစ္အငိုက္ ထိုးစစ္ဆင္သလုိ ျပည္သူနဲ႔ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအေပၚ ဗ်ဴဟာခ်တယ္။အခုသူတို႔အတြက္ အကာအကြယ္စနစ္တက်ရိွတယ္လို႔ ယူဆတဲ့အေျခခံဥပေဒနဲ႔ႏိုင္ငံေရးထြက္ေပါက္ ေရရွည္ ဖန္တီးယူဖို႔ လုပ္တာျဖစ္တယ္။NLDကိုအျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္းဖုိ႔ရည္ရြယ္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တရား၀င္မႈ legitimacy ဆိုတာ အနည္းငယ္ေျပာခ်င္ပါတယ္၊legitimacy ဆိုတာ သေဘာအားျဖင့္ တရားမွ်တမႈ (justice)နဲ႔ မွန္ကန္မႈ (right)ကို ရည္ညႊန္းႀကတယ္၊ NLDဟာ ေရြးေကာက္ခံပါတီျဖစ္လုိ႔ တရား၀င္မွ်တတယ္၊ စစ္တပ္က မတရားအာဏာသိမ္းထားလုိ႔ တရားမ၀င္ ဘူးလို႔ဆိုရပါမယ္၊ သို႔ေသာ္ legitimacy ကိစၥကဒီ့ထက္က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ကမာၻႀကီးဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ တုိးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရိွတယ္ပဲေျပာေျပာ ဥပေဒလြတ္ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္း စိုးမိုးမႈေတြရွိေနတုန္းပဲ။ အင္အားႀကီးတာဟာ မွန္ကန္မႈကို ျဖစ္ေစတယ္ (Might makes right.) ဆိုတဲ့ ေတာတြင္းဥပေဒသက ဂလိုဘယ္ေခတ္မွာ လက္ခံေနၾကတုန္းပဲ။ မိုက္တာဟာ တရားဝင္ Legitimacy ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္ကို သူေတာ္အခ်င္းခ်င္း သူတင္းေလြ႔ေလြ႔ လက္ခံက်င့္သံုး တဲ့အုပ္စု ၊ ႏိုင္ငံေတြရွိေနတယ္။ အထူးသျဖင့္ က်င့္ဝတ္စံႏႈန္းေတြထက္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြား ေ႔ရွတန္းတင္ သူမ်ားပါပဲ။ နအဖ စစ္တပ္ဟာ မိုက္ရိုင္းလို႔ထြားႀကိဳင္းလာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုတစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ မိုက္႐ုိင္းထြားႀကိဳင္းလာၿပီး ႏွစ္ေပါင္း၂၀ ေနႏိုင္ျခင္းဟာ၊ သူတို႔ကို အသိအမွတ္ျပဳ က်ားကန္ေပးတဲ့ Legitimacy ေဒါက္တိုင္ေတြ႐ွိေနလို႔ပါ။ ဒါေတြကေတာ့ တရုတ္၊ထိုင္း၊အာစီယံတို႔က အဓိက လက္သည္ေတြျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထဝီအေနအထားနဲ႔ သယံဇာတတို႔က ရန္သူကို လက္ကမ္း ႀကိဳဆိုၿပီး ျပည္သူကို က်ိန္စာသင့္ေစတာ ျဖစ္တယ္။ သမိုင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ျပင္ပနဲ႔အဆက္ျပတ္ အထီးက်န္ခဲ့မႈ ျဖစ္တယ္။ နအဖရဲ႕ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္အထိ တံခါးဖြင့္စီးပြားေရး ေရွာင္တခင္ဆန္းပြင့္မႈျဖစ္တယ္။ လူထု အႀကိဳက္ ဘာသာေရးကို လွည့္စားအသံုးခ်ႏိုင္ခဲ့မႈျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အခင္းအက်င္းရဲ႕ မေျပာင္း လဲႏိုင္ေသးတဲ့ ၀င္ေရာက္မစြက္ဖက္ႏိုင္ေရးမူ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအေပၚ ႏိွပ္ကြပ္တဲ့အခါ စစ္တပ္ရဲ႕စိတ္တူကိုယ္တူ သေဘာေတြ႔ညီညြတ္မႈတို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြဟာ နအဖရဲ႕ legitimacy ေတြပဲ။ နအဖအုပ္စုဟာ လက္ေတြ႔ႏိုင္ငံေရး (real politics) ကို လက္ရဲဇက္ရဲ အသံုးခ်တတ္တယ္။ အခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာပိုင္အတြင္းမွာ အံတုလာမယ့္ ဘယ္အရာကိုမဆို ရွင္းပစ္ရဲတယ္၊ တိုင္းရင္းသား မ်ိဳးႏြယ္စုေတြ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြဆိုတာမေျပာနဲ႔ သံဃာကိုေတာင္ သတ္ျပရဲတာ စက္တင္ဘာဟာ လက္ေတြ႔ပဲ။ အခ်ဳပ္အျခာ ထီးရိပ္ဟာ ကုလသမဂၢထက္ တန္ခိုးရိွတာ နအဖဟာ အသိဆံုးျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္နဲ႔ပဲ ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေက်ာ္ဆန္းက ဂမ္ဘာရီကို ေခြးေျပာေျပာ လႊတ္လိုက္တာျဖစ္တယ္။ အခ်ဳပ္ အျခာ ႏိုင္ငံအတြင္း က်င္းပမယ့္ဆႏၵခံယူပြဲဟာ ေမွာက္ခ်င္ေမွာက္ လွန္ခ်င္လွန္ ကလိမ္က်မယ္။ ခင္ဗ်ားေသာက္ေရးလား ဆိုတဲ့အေပါက္ပဲ ။နအဖဟာ ႏိုင္ငံေတြဟာ က်င့္၀တ္တန္ဖိုး(value) ထက္ ကိုယ္က်ိဳးစီးပြားကို (interest) ေရွ႕တန္းပိုတင္တယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္တယ္။ သို႔ေသာ္အားႀကီးတာဟာမွန္တယ္၊ အခ်ဳပ္အျခာ ထီးရိပ္ေအာက္မွာ ခ်ယ္လွယ္ခ်င္တိုင္း ခ်ယ္လွယ္လို႔ရတယ္၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြကို သူတို႔အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လိုခ်င္တာေပးထားရင္ ျပီး ေရာဆိုေပမယ့္ နအဖ တကယ္ေၾကာက္ေနရတာ႐ိွတယ္။ အျမဲတမ္း ထိတ္လန္႔ပူပန္ ေနရတာ ႐ွိတယ္။ အဲဒါကျပည္သူလူထုဆိုတဲ့Legitimacyပဲ။ ျပည္တကယ္တင္းလာရင္ မင္းပ်က္ပါတယ္၊ စစ္တပ္ တြင္းအက္ေၾကာင္းထင္လာပါလိမ့္မယ္၊ အာဏာ႐ွင္ေတြအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုး Legitimacyက လူထုရဲ႕ လက္ခံမႈ သေဘာထားအျမင္ (people's subjective perceptions) ပဲျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒီ့ လူထုရဲ႕ Legitimacy လံုး၀က်ဆင္းသြားရင္ အာဏာ႐ွင္ေတြ ေနလို႔မရပါဘူး။ အခုဖက္ဆစ္တပ္မေတာ္က္ို လူထုက လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ခ်ီျပီး အသိ အမွတ္ျပဳ လြန္ခဲ့တာေတြ႐ွိတယ္၊ ဒီကေန႔မွာေတာ့ တိုင္းျပည္ဟာ မြဲျပာၾကလာတဲ့အခါ စစ္တပ္ဟာ သံဃာေတြကို သတ္လာတဲ့အခါ လူလိမ္လူေကာက္ေတြရဲ႕ ယႏာၱရားႀကီးျဖစ္ေနတဲ့အခါ ေဒ၀ဒတ္ဂိုဏ္း သက္သက္ႀကီးျဖစ္ေနတဲ့အခါ လူထုဟာ ေအာ္ဂလီဆန္လာတယ္။ နအဖအတြက္ Legitimacy ဟာ က်သထက္္က်ဖို႔ေတြပဲ႐ိွပါတယ္။ အခုအေျခခံဥပေဒ အတည္ျပဳပြဲဟာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ညစ္ပတ္ပဲြျဖစ္တာမို႔ ၁၉၉၀ ရလာဒ္ျပီးရင္ ဒုတိယမၸိလိမ္ပြဲျဖစ္ဦးမယ္။ တပ္မေတာ္ေမာ္ကြန္းတိုက္မွာ မွတ္တမ္းတင္ရမယ့္ တပ္မ ေတာ္ရဲ႕ လူထုအတြက္ အထူးေဆာင္႐ြက္မႈျဖစ္တယ္။ လူထုနဲ႔ ထိပ္တိုက္တိုးမွာျဖစ္သလို ႏိုင္ငံတကာ အလယ္မွာ အ႐ွက္ေတြထပ္ကြဲပါအံုးမယ္။ နအဖအုပ္စုရဲ႕ သံဃာသတ္မႈ လိမ္ညာမႈ ေလာဘေဇာ တိုက္မႈ သမိုင္းမွာ အမွားေတြအခါခါ က်ဴးလြန္မႈေတြအတြက္ တပ္မေတာ္သားတိုင္းဟာ ျပည္သူေတြ ေ႐ွ႕ မွာ အျမဲသိမ္ငယ္ၾကေတာ့မယ္။ အခုျငစ္ပတ္ယူမယ့္ အေျခခံဥပေဒဟာေအာက္မွာ တိုင္းျပည္ဖံြ႔ျဖိဳးတိုးတက္လာစရာ ဘာမွမ႐ွိဘူး၊ နအဖအုပ္စုဟာလည္း တိုင္းျပည္ဖြံျဖိဳးတိုးတက္ေရး နကန္းတလံုး နားလည္တာမဟုတ္ ဘူး။ အိမ္နီးခ်င္းေတြထံ စီးပြားေရးဇံုေတြထုိးအပ္ျပီး ေနျပည္ေတာ္သြားေနရံုကလြဲလို႔ ဘာမွမလုပ္တတ္ ဘူး။ ရလာဒ္က ဆင္းရဲခ်မ္းသာ ကြာဟျပီး လူထုဆူပူရံုပဲ ႐ိွပါတယ္။ ကမာၻႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းအရၾကည့္ရင္ အေျခခံဥပေဒဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္က ျပည္သူလူထုကေန အုပ္စိုးသူ မင္း အစိုးရ သမၼတ စတာေတြအေပၚ လူပါး၀ခ်င္တိုင္း မ၀ႏိုင္ေအာင္ ကန္႔သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္မႈ (check and balances) ကိုဆိုလိုတာျဖစ္တယ္။ အခု နအဖရဲ႕ အေျခခံ ဥပေဒကေျပာင္းျပန္ စစ္တပ္က လူထုကို ခ်ယ္လွယ္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွာ အေျခခံဥပေဒ (constitution) အမ်ိဳးမ်ိဳးေရးထားတာေတြ႐ွိေပမဲ့ အေျခခံဥပေဒ ေဘာင္အသက္သြင္းမႈ (constitutionalization) မလုပ္ႏိုင္ရင္ စကၠဴစုတ္ေတြ ျဖစ္သြား ၾကပါတယ္။ ေ႐ွ႕မွာ ၁၉၄၇ နဲ႔ ၁၉၇၄ နမူနာ႐ွိသလို အျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ သာဓကေတြလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။ စက္တင္ဘာသံဃာ့အေရးအခင္းလို၊ နာဂစ္မုန္တိုင္းလို မျမင္သာပဲ ေပၚထြက္လာတဲ့ ျဖစ္ရပ္အက်ပ္အတည္းေတြကို နအဖရင္ဆိုင္ရပါေတာ့မယ္၊ နအဖရဲ႕ အုပ္စိုးမႈေအာက္မွာ တပ္မေတာ္ရဲ႕ သမိုင္းဟာ ေဘာင္းဘီ၀တ္ပေဒသရာဇ္ ဖက္ဆစ္သမိုင္းမွန္ ျဖစ္သြားရသလုိ ျပည္သူကေပးႏိုင္တဲ့ Legitimacy လည္းကုန္ဆံုးလာပါျပီ။ ျပည္သူက ေပးႏိုင္တဲ့ legitimacy မ႐ွိေတာ့ရင္ အာဏာ႐ွင္စနစ္ တိုင္း ေၾကြက်ေျမခရစျမဲ ပါပဲ။ ။ ၀င့္ထန္း