ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ဝိေသသခကၡဏာမ်ား Form of Federal Union 

     ပုဒ္မ (၁) ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံသည္လြတ္လပ္၍အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုုသမၼတႏို္င္ငံျဖစ္သည္။ယင္းကို ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။ ပုဒ္မ (၂) ဖြဲ႔စည္းျခင္း ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အျပည့္အဝရွိ၍ တန္းတူေသာႏိုင္ငံေရးအာဏာမ်ားကို ဤ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္အညီ အပ္ႏွင္းျခင္းခံရသည့္ ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ဖြဲ႔စည္းေစရမည္။ ပုဒ္မ (၃) အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာတို႔သည္ ႏိုင္ငံသားတို႕၏ လက္ဝယ္၌ တည္ရွိသည္။ ပုဒ္မ (၄) အခ်ဳပ္အျခာအာဏာက်င့္သံုးျခင္း ယင္းအခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ပံုမွန္က်င္းပျမဲျဖစ္ေသာ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တသည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွ တဆင့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္မဲေပးစနစ္ျဖင့္ ႏိုင္ငံသားတို႔က ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဤ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ျပဌာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ခံယူက်င့္သံုးေစရမည္။.......< အၿပည့္အစံုသုိ႔>

အၾကြင္းမဲ့အာဏာပိိုင္စနစ္(absolism) 

     အၾကြင္းမဲ့အာဏာပိုင္အစိုးရစနစ္ အေနၿဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ရမည္ဆိုေသာ မူဝါဒၿဖစ္သည္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူအစိုးရအေနၿဖင့္ ေဆာင္ရြက္သမ်ွကိစၥမ်ားသည္ တရားဝင္သည္ဆိုသည္႔ အယူအဆၿဖစ္ၿပီး အစိုးရ၏ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားအား အကန္႔အသက္မရွိ ခြင့္ၿပဳထားၿခင္းၿဖစ္သည္။အုပ္ခ်ဳပ္ခံရသူမ်ားအေနၿဖစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာခြင္အတြင္း ကိုယ္စားလွယ္ လံုးဝေစလႊတ္ခြင့္မရွိ။.........< အၿပည့္အစံုသို႔>႔

ဗ်ဴရိုကေရစီ(Bureaucracy) 

  ၿပင္သစ္စကား ‘ဗ်ဴရုိနွင့္’ နွင့္ ဂရိစကား ‘ကရာတိန္’ တို႔ကို ေပါင္းထားၿခင္း ၿဖစ္၏။အဓိပၸါယ္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္စိုးမိုးၿခင္းဟုေဆာင္၏။ယခုေသာ္ကား ထိုေဝါဟာရကို ထိုေဝါဟာရကို’ရာထူးၾကီး ပုဂၢိဳလ္မ်ား လက္ဝါးၾကီးအုပ္မူစနစ္’ ဟု ေၿပာလိုေသာအခါ အသံုးၿပဳ၏။ထိုသို႔ အုပ္ခ်ဳပ္လႊမ္းမိုးလိုသူ အရာရွိၾကီးမ်ားကိုလည္း ဗ်ဴရိုကရက္ဟုေခၚ၏။.......< အၿပည့္အစံုသို႔>

ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ(Democratic) 

  အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုတြင္ အလဲအလွယ္နွင့္ အာဏာယူလ်က္ရွိေသာ အဓိကပါတီၾကီးနွစ္ခုမွာ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီနွင့္ ရီပတ္ဗလီကင္ပါတီၿဖစ္သည္။ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီသည္ ၁၇၈၇ တြင္ ၿပည္ေထာင္စုဝါဒီမ်ားကို ဆန္႔က်င္လ်က္ အတိုက္အခံပါတီအၿဖစ္ စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ၿပည္ေထာင္စုအစိုးရ၏ အာဏာမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ထားရွိခဲ့သည္။မူလနာကည္မွာ.......<  အၿပည့္အစံုသို႔>